Stan każdego dziecka tuż po urodzeniu jest oceniany według tzw. skali Apgar. W trakcie krótkiego badania dziecko otrzymuje punkty (minimum 0, maksimum 10), które stanowią ogólną ocenę jego kondycji zdrowotnej. Przeczytaj za co dokładnie przyznawane są punkty Apgar i jakie jest znaczenie testu.
Skala Apgar i jej funkcje
Skalę Apgar zaprezentowała po raz pierwszy w roku 1952 amerykańska lekarka Virginia Apgar. Do dziś skala ta jest obowiązkowo stosowanym narzędziem w ocenie stanu noworodków. Ocenie podlegają: czynność serca oraz czynność oddechowa dziecka, napięcie mięśniowe, zabarwienie skóry i odruchy fizjologiczne. Za każdy z tych parametrów noworodek dostaje od 0 do 2 punktów.
Jak dokładnie przebiega punktacja noworodka? Skala Apgar przedstawia się następująco:
Czynność serca: w przypadku jej braku - 0 pkt, poniżej 100 uderzeń/minutę - 1 punkt, powyżej 100 uderzeń/minutę - 2 punkty;
Czynność oddechowa: brak - 0 pkt, słabe, nieregularne oddechy - 1 pkt, głośny płacz - 2 pkt;
Zabarwienie powłok skórnych: sinica uogólniona lub bladość - 0 pkt, sinica obwodowa - 1 pkt, zabarwienie różowe - 2 pkt;
Reakcja na wprowadzenie cewnika do nosa: brak reakcji - 0 pkt, słaby grymas twarzy - 1 pkt, płacz i gwałtowne ruchy kończyn - 2 pkt;
Napięcie mięśniowe: uogólniona wiotkość mięśni - 0 pkt, słabe napięcie - 1 pkt, dobre napięcie - 2 pkt.
Przyznane punkty sumuje się i na podstawie uzyskanego wyniku dokonuje się oceny stanu noworodka:
8-10 punktów oznacza stan dobry,
4-7 punktów - stan średni,
0-3 punków - stan zły.
Skala oceny noworodka pozwala stwierdzić, czy dziecko wymaga resuscytacji i leczenia, czy jest zdrowe.
Co z dziećmi urodzonymi przedwcześnie? Niestety, skala Apgar u wcześniaków daje mniej wiarygodny wynik, niż u dzieci urodzonych o czasie. To dlatego, że wcześniak jest jeszcze niedojrzały - może nie być w stanie głośno płakać, a jego mięśnie nie są dobrze napięte. Dlatego wcześniaki w wielu przypadkach mają niższą ocenę, w porównaniu z dziećmi urodzonymi terminowo.
W którym momencie po urodzeniu oceniane są parametry noworodka?
Ocena według skali Apgar u noworodków jest wykonywana dwu- lub czterokrotnie. U noworodków urodzonych w dobrym stanie (8-10 pkt) test przeprowadza się w pierwszej oraz piątej minucie życia. W przypadku pozostałych dzieci test przeprowadzany jest cztery razy - w pierwszej, trzeciej, piątej i dziesiątej minucie życia.
Wątpliwości i kontrowersje związane ze skalą Apgar
Niski wynik uzyskany przez noworodka z pewnością niepokoi rodziców. Jednak skala służy przede wszystkim ocenie, czy dziecko potrzebuje doraźnej pomocy. Nie stosuje się jej natomiast po to, aby przewidzieć długoterminowe problemy zdrowotne (choć u dzieci z niskim wynikiem mogą się one pojawić). Ponadto szybko podjęte leczenie i rehabilitacja dają dziecku możliwość prawidłowego rozwoju.
Przyznawanie punktów według skali Apgar wielokrotnie spotykało się z krytyką. Ocena ta jest bowiem subiektywna i może się różnić, w zależności od specjalności oceniającego. Jednak choć próbowano ją zastąpić bardziej obiektywnymi metodami oceny stanu dziecka, do tej pory nie opracowano lepszego testu i obecnie skala Apgar jest stosowana niemal na całym świecie.
