Narzędzia
Kalkulator ciąży – oblicz, który to tydzień, miesiąc i trymestr
Sprawdź, w którym tygodniu ciąży jesteś
Sposób obliczenia
Wybierz dzień
Jak długo trwa twój cykl?
Ile trwa ciąża u człowieka? Wydaje się, że odpowiedź jest prosta i zna ją nawet dziecko. Choć potocznie mówimy, że ciąża trwa 9 miesięcy, i w przybliżeniu jest to prawda, to do celów medycznych musimy posługiwać się bardziej precyzyjnymi pomiarami.
Ciąża prawidłowa trwa 280 dni (czyli 40 tygodni), licząc od terminu ostatniej miesiączki, lub 266 dni (38 tygodni), licząc od dnia zapłodnienia [1, 3]. Ponieważ dokładny moment zapłodnienia jest trudny do ustalenia w większości przypadków ciąży naturalnej, za pierwszy dzień ciąży przyjmuje się 1. dzień ostatniej miesiączki. Wynika z tego, że natychmiast po zapłodnieniu, kobieta jest już w 3. tygodniu ciąży. W przypadku ciąży z in vitro, czyli zapłodnienia pozaustrojowego, za dzień zapłodnienia uznajemy termin, w którym zarodek umieszczany jest w macicy. Odejmujemy od niego 14 dni, otrzymując termin miesiączki w danym cyklu, i od tej daty wyliczamy termin porodu według takiej samej reguły, jak w przypadku ciąży naturalnej [1, 3]. Dokładny wiek ciąży określa się w ukończonych tygodniach i dniach [1]. Przykładowo, tydzień 25+3 oznacza 25 ukończonych tygodni ciąży i 3 dni z 26. tygodnia. Dzięki temu zapisowi, lekarzowi łatwiej jest precyzyjnie określić, w którym momencie ciąży odbyła się wizyta czy zostało wykonane badanie. Warto pamiętać o tym, że termin porodu jest wartością przybliżoną – zaledwie 3-5% ciąż kończy się dokładnie w wyliczonym terminie [3]. Za ciążę donoszoną uznajemy ciążę między ukończonym 38. a 42. tygodniem [1, 3]. Jeśli poród nastąpi przed upływem 38 tygodni, urodzone dziecko będzie uznawane za wcześniaka, w związku z tym najprawdopodobniej będzie wymagało specjalistycznej opieki oraz często przebywania w inkubatorze. Kiedy poród nie występuje do końca 42. tygodnia, mówimy o ciąży przenoszonej. W tym przypadku wzrasta ryzyko powikłań okołoporodowych, w związku z czym konieczne jest monitorowanie ciąży przez lekarza, który może zdecydować o jej zakończeniu poprzez indukcję porodu lub cesarskie cięcie [1]. Często spotykamy się z określeniem trzech trymestrów ciąży. Średnio trwają one po ok. 3 miesiące każdy, ale dokładniej odpowiadają one konkretnym etapom, liczonym w tygodniach. I trymestr trwa do końca 13. tygodnia ciąży, II trymestr to tygodnie 14.-26., a III trymestr liczony jest od 27. tygodnia ciąży i trwa aż do jej rozwiązania [1].
Jak obliczyć, który to tydzień ciąży?
Obliczenie dokładnego terminu porodu jest istotne z wielu powodów, o których więcej opowiemy w dalszej części artykułu. Istnieje kilka sposobów na wyliczenie wieku ciąży i przewidywanej daty urodzenia dziecka.
Reguła Naegelego
Do wyliczania terminu porodu najczęściej używana jest reguła Naegelego, przy pomocy której łatwo samodzielnie policzyć, kiedy możemy się spodziewać porodu. Do jej zastosowania konieczna jest znajomość daty ostatniej miesiączki (OM) [1, 3].
Reguła Naegelego wygląda następująco:
Termin porodu = 1. dzień OM - 3 miesiące + 7 dni + 1 rok
Według tej reguły, jeśli pierwszy dzień miesiączki przypadał 15 listopada, to termin porodu wypadnie 22 sierpnia następnego roku.
Warto wspomnieć o tym, że reguła Naegelego działa prawidłowo w przypadku regularnych, 28-dniowych cykli miesiączkowych. W przypadku cykli dłuższych lub krótszych należy skorygować otrzymany według reguły Naegelego termin o różnicę między długością cyklu menstruacyjnego kobiety a cyklem 28-dniowym. W przypadku cykli krótszych niż 28 dni, należy odjąć różnicę od wyniku, a w przypadku cykli dłuższych – odpowiednio dodać tę różnicę [3]. Wykorzystując poprzedni przykład, gdy cykl miesiączkowy kobiety trwa 25 dni, a data OM to 15 listopada, to termin porodu ustalimy nie na 22 sierpnia, a na 19 sierpnia następnego roku. Gdy cykl trwa 32 dni, odpowiednio będzie to 26 sierpnia. Mówimy w tym wypadku o zmodyfikowanej regule Naegelego.
Badanie USG a obliczanie wieku ciąży
Badanie ultrasonograficzne płodu w pierwszym trymestrze pozwala na weryfikację i precyzyjne określenie wieku ciążowego. Jest to szczególnie ważne w przypadku kobiet, które mają nieregularne cykle miesiączkowe, co utrudnia zastosowanie reguły Naegelego.
Jednym z parametrów, które podlegają pomiarowi podczas pierwszego badania USG w ciąży, jest CRL (crown rump length, czyli długość ciemieniowo-siedzeniowa). Jest to czuły parametr, który można zbadać już między 6. a 7. tygodniem ciąży, gdy wynosi zaledwie 4-6 mm, a przy użyciu niektórych aparatów USG jeszcze wcześniej – nawet przy długości 2-3 mm [2]. W tym okresie ciąży charakterystyczny jest szybki (1-2 mm na dobę) wzrost płodu [2]. Bardzo istotne jest, by pierwsze badanie USG w ciąży odbyło się przed 10. tygodniem ciąży, ponieważ później płód zaczyna rosnąć znacznie szybciej, a tempo jego wzrostu może być zmienne i zależeć od wielu czynników. Przyjmujemy, że po tym okresie określenie dokładnego wieku płodu staje się niemożliwe na podstawie badania USG.
W późniejszych okresach ciąży jesteśmy w stanie w przybliżeniu określić wiek ciąży na podstawie innych parametrów, takich jak dwuciemieniowy wymiar główki płodu (BPD), długość kości udowej (FL) czy poprzeczny wymiar móżdżku płodu (TCD).
Dlaczego tak ważne jest, aby poznać wiek ciąży?
Precyzyjne oznaczenie wieku ciąży jest bardzo istotne ze względu na diagnostykę prenatalną oraz decyzje terapeutyczne dotyczące ciąży zagrożonej [1, 3]. Prawidłowe wykonanie badań prenatalnych jest ściśle powiązane z konkretnym momentem w trakcie ciąży – wykonanie ich w innym terminie zmniejsza ich czułość i zwiększa ryzyko niezauważenia wad rozwojowych na odpowiednim etapie rozwoju płodu. Nieprawidłowe wyliczenie terminu porodu (związane np. ze zbyt późnym wykonaniem pierwszego USG) może skutkować podjęciem niepotrzebnych decyzji o indukcji porodu lub cięciu cesarskim z obawy o przenoszenie ciąży, które zwiększa ryzyko powikłań okołoporodowych. Szczególnym przypadkiem jest ciąża mnoga, w której na podstawie wieku ciąży ustalamy optymalny moment jej rozwiązania, starając się minimalizować ryzyko zarówno dla matki, jak i dla płodów. Prawidłowa diagnostyka prenatalna pozwala prowadzić ciążę, zarówno prawidłową, jak i zagrożoną, w możliwie najbezpieczniejszy sposób, dlatego tak ważne jest szybkie zgłoszenie się do lekarza już na jej wczesnym etapie.
Suplementy Femibion w ciąży
Ciąża jest okresem, w którym zmienia się zapotrzebowanie oraz możliwości uzupełniania niedoborów makro- i mikroelementów [7]. W tym czasie może występować zwiększone zapotrzebowanie na kwas foliowy, witaminę D3 i jod. Przez całą ciążę warto stosować odpowiednią dietę, a suplementację, której zadaniem jest uzupełnienie diety, dopiero, gdy zaistnieje taka konieczność. Suplementem diety dla kobiet we wczesnej ciąży jest FEMIBION® 1 Wczesna Ciąża, a od 13. tygodnia ciąży FEMIBION® 2 Ciąża.
FEMIBION® 1 Wczesna Ciąża zawiera cenne składniki odżywcze, w tym kwas foliowy i L-metylofolian wapnia (Metafolin®), to forma folianów gotowa do bezpośredniego wykorzystania przez organizm. W składzie suplementu diety FEMIBION® 1 Wczesna Ciąża znajduje się m.in. witamina D, która wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, i żelazo, które zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia. To kompozycja zawierająca składniki szczególnie istotne na wczesnym etapie ciąży.
Od 13. tygodnia aż do porodu, jako uzupełnienie diety w cenne składniki odżywcze, można stosować FEMIBION® 2 Ciąża. Preparat zawiera foliany, DHA i 10 witamin, w tym witaminę D, a także składniki mineralne takie jak jod, żelazo, selen, magnez i cynk.
Suplement diety nie może być stosowany jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety. Dla zdrowia ważna jest zróżnicowana dieta oraz zdrowy tryb życia.
Badania w ciąży
Każda kobieta w ciąży powinna przejść szereg badań, których zadaniem jest sprawdzenie stanu zdrowia jej i dziecka.Badań niezbędnych do wykonania w I trymestrze jest sporo. Wśród nich znajduje się morfologia krwi, ultrasonografia (USG) czy testy na obecność przeciwciał Rh, WR, HBs [5]. Badanie przeciwciał jest szczególnie ważne ze względu na ewentualny konflikt serologiczny [6].
W II trymestrze ciąży powinno się wykonać morfologię krwi, badanie moczu, test tolerancji glukozy, USG czy badania prenatalne [5]. To ostatnie umożliwia wczesne wykrycie zaburzeń rozwoju płodu związanych z chorobą matki, jak również wad rozwojowych czy genetycznych.
Istotne są również badania wykonywane w III trymestrze. Zalicza się do nich badanie moczu, czystości pochwy, przeciwciał, USG czy posiew pochwy. Kobieta przez cały okres ciąży musi pozostawać pod ścisłą opieką lekarza, który stwierdzi zasadność przeprowadzenia wskazanych wyżej badań. Ginekolog oprócz nich może zalecić wykonanie innych, jeśli będzie to konieczne.
Podsumowując, znajomość wieku ciąży jest ważna ze względu na badania, jakie w jej przebiegu należy wykonać. Zrobienie ich w innym terminie niż sugerują zalecenia zmniejszy ich zdolność do wykrycia badanej cechy, a zarazem zwiększy ryzyko przeoczenia wad rozwojowych. Wczesne wykrycie anomalii to szansa dla matki i dziecka na szczęśliwe rozwiązanie.
Metafolin jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Merck KGaA, Darmstadt, Niemcy, używanym na podstawie licencji towarowej.