Bez względu na to, czy planujesz dziecko, czy istnieje choć cień prawdopodobieństwa, że zajdziesz w ciążę, powinnaś przyjmować kwas foliowy i znać podstawowe informacje na temat folianów. Wiedza pozwoli Ci docenić wartość tej grupy związków, szczególnie istotnych podczas planowania ciąży.
Czym są foliany?
Foliany to rozpuszczalne w wodzie witaminy z grupy B, do których należy syntetyczny kwas foliowy oraz związki pokrewne. Do folianów zalicza się również sól wapniową kwasu L-5 MTHF (Metafolin®), która jest opatentowaną, aktywną formą folianu.
Foliany są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu krwiotwórczego. Dzięki nim powstają i różnicują się krwinki czerwone, dlatego ich niedobór może wiązać się z rozwojem niedokrwistości megaloblastycznej. Kwas foliowy uczestniczy także w procesach podziału komórkowego oraz przyczynia się do wzrostu tkanek matki w czasie ciąży, w tym do formowania się łożyska.
Kwas foliowy w ciąży wpływa korzystnie na rozwój płodu i przebieg ciąży, a jego niedobór zwiększa, ryzyko powstania wad cewy nerwowej, do których możemy zaliczyć rozszczep kręgosłupa czy przepuklinę mózgowo-rdzeniową.
Kwas foliowy przed ciążą i w jej trakcie – skąd się biorą niedobory?
Podstawowym źródłem folianów jest pożywienie. Znajdziesz je w zielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych, papryce, pomidorach, owocach cytrusowych, bananach czy podrobach. Niestety, przechowywanie żywności i poddawanie jej obróbce termicznej może powodować straty (rzędu 30-80%) folianów.
Drugim czynnikiem sprawczym niedoboru może okazać się tzw. defekt enzymatyczny. W skrócie polega on na nieprawidłowym cyklu przemiany folianów w organizmie, co wynika z niedoboru aktywności kluczowych w tym cyklu enzymów. Na skutek defektu enzymatycznego istnieje ryzyko zbyt niskiego poziomu folianów w organizmie. Badania wykazują, że defekt enzymatyczny może występować nawet u co drugiej Polki! Problem polega na tym, że bez przeprowadzenia specjalistycznych (i kosztownych) badań lekarz nie jest w stanie stwierdzić, czy dana kobieta metabolizuje foliany w optymalnym stopniu. W tym przypadku dobrym rozwiązaniem jest przyjmowanie jego aktywnej formy.
Kwas foliowy a ciąża – jak zapewnić organizmowi wystarczającą dawkę?
Jeśli planujesz dziecko, nie musisz stresować się ryzykiem niedoboru folianów – Twoje codzienne wybory mogą zapewnić Tobie i dziecku ich wystarczającą dawkę. Konieczne jest jednak przestrzeganie prostych wskazówek.
Po pierwsze, nie zaniedbuj zdrowej i zróżnicowanej diety. Postaraj się, aby na Twoim talerzu codzienne znalazły się warzywa i owoce, które w pewnym stopniu pokryją zapotrzebowanie na kwas foliowy.
Po drugie, jeśli starasz się o dziecko lub istnieje prawdopodobieństwo, że zajdziesz w ciążę, przyjmuj kwas foliowy. Zalecana dawka wynosi 0,4 mg na dobę. Najlepszym rozwiązaniem będzie preparat, który zawiera zarówno kwas foliowy, jak i Metafolin® – ta aktywna forma folianu może być z powodzeniem stosowana nawet przez kobiety, które mają defekt enzymatyczny. Do kiedy przyjmować kwas foliowy w ciąży? Zacznij na około 3 miesiące przed planowanym zajściem w ciążę i przyjmuj go przez 9 miesięcy, a następnie kontynuuj suplementację podczas karmienia piersią.
Jeżeli zadbasz o właściwą podaż folianów na co dzień, Twój mądry wybór wpłynie pozytywnie na zdrowie Twoje i Twojego przyszłego potomstwa.
