Stan przedrzucawkowy (preeklampsja) dawniej był określany jako zatrucie ciążowe lub gestoza. Charakteryzuje się wystąpieniem białkomoczu i nadciśnienia u kobiet, które przed ciążą miały prawidłowe ciśnienie krwi. Jednoznaczne przyczyny choroby nie są znane, nie ma też skutecznego lekarstwa, które pomogłoby uporać się problemem. Dzięki opiece medycznej w krajach rozwiniętych następstwa stanu przedrzucawkowego nie są już jednak tak niebezpieczne, jak dawniej.
Stan przedrzucawkowy w ciąży - krótka charakterystyka
Stan przedrzucawkowy jest powikłaniem, które może pojawić się po 20. tygodniu ciąży. Choroba ta grozi wystąpieniem drgawek, czyli rzucawką, udarem, ciężką niewydolnością nerek, wodobrzuszem i innymi komplikacjami. Taki stan jest poważnym zagrożeniem dla matki i płodu. Obecnie nie są znane dokładne powody, które determinują rozwój białkomoczu i nadciśnienia w ciąży. Lata obserwacji pozwoliły jednak na określenie czynników ryzyka, które mogą przyczynić się do jego rozwoju. Są nimi:
występowanie stanu przedrzucawkowego u innych kobiet w rodzinie lub w trakcie wcześniejszej ciąży,
chroniczne nadciśnienie,
wiek (prawdopodobieństwo wystąpienia stanu przedrzucawkowego jest wyższe u ciężarnych po 40. roku życia),
otyłość,
ciąża mnoga,
odstęp między ciążami dłuższy niż 10 lat,
niektóre choroby, jak cukrzyca, choroba nerek, migrena, toczeń, tendencja do powstawania zakrzepów,
zapłodnienie metodą in vitro.
Ponadto stan przedrzucawkowy występuje częściej u kobiet, które są w pierwszej ciąży oraz tych, które zaszły w drugą lub kolejną ciążę z nowym partnerem. Są to jednak czynniki niskiego ryzyka.
Stan przedrzucawkowy w ciąży - objawy
Jak rozpoznać zatrucie ciążowe? W wielu przypadkach preeklampsja nie daje odczuwalnych objawów. Najlepszym sposobem na jej wykrycie jest wykonywanie systematycznych pomiarów ciśnienia. Jeśli u danej kobiety występowało w ciąży prawidłowe ciśnienie, a po 20. tygodniu wzrosło do 140/90 mm Hg, wówczas lekarze podejrzewają stan przedrzucawkowy. Kolejnym możliwym objawem jest białkomocz, który można zdiagnozować poprzez analizę moczu. Białkomocz sygnalizuje także stan przedrzucawkowy u kobiet, które już przed 20. tygodniem ciąży miały nadciśnienie.
Inne, możliwe objawy zatrucia ciążowego, obejmują: rzadkie oddawanie moczu (skąpomocz),
silne bóle głowy,
zaburzenia widzenia, takie jak chwilowa utrata wzroku, rozmyty obraz, nadwrażliwość na światło,
bóle nadbrzusza,
nudności, wymioty,
duszności,
zmniejszoną liczbę płytek krwi,
zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych.
W trakcie stanu przedrzucawkowego mogą także pojawić się obrzęki, szczególnie na twarzy i dłoniach. Obrzęki dotykają jednak większość zdrowych kobiet ciężarnych, dlatego obecnie nie uważa się ich za objaw wskazujący na zatrucie ciążowe.
Stan przedrzucawkowy - leczenie
Kobiety ze stwierdzonym zaawansowanym stanem przedrzucawkowym są z reguły hospitalizowane. Tylko w przypadku łagodnego przebiegu choroby oraz stabilnego stanu matki i płodu, ciężarna może zostać w domu, jednak konieczna jest stała opieka lekarska.
Co ważne, każda kobieta ze stwierdzonym stanem przedrzucawkowym wymaga opieki także po porodzie, gdyż wciąż istnieje ryzyko wystąpienia rzucawki. Dopiero, gdy stan pacjentki jest stabilny, może wrócić do domu.
Stan przedrzucawkowy - czy można mu zapobiegać?
Jeśli planujesz ciążę, najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem starań o dziecko zgłoś się do ginekologa na badania, opowiedz mu o wszystkich dolegliwościach i schorzeniach, które występują u Ciebie i w Twojej rodzinie oraz zgłoś się na wszystkie zalecone przez lekarza badania. To prosty i bardzo skuteczny sposób na przewidzenie możliwych komplikacji i wdrożenie odpowiedniej profilaktyki.
